Không chỉ ở Nhật mới ăn đồ sống, các đất nước khác, thậm chí là cả Việt Nam cũng có những món ăn sống vô cùng cầu kì.
Không chỉ nước Nhật mới sở hữu những công thức sashimi tươi sống ngon lành, mà thực chất trên nhiều quốc gia từ Đông đến Tây, đồ sống đã phát triển thành một nghệ thuật ẩm thực vững mạnh và độc đáo.
Châu Âu
Những món ăn được từ chế biến từ tái đến để sống xuất hiện trong ẩm thực phương Tây nhiều hơn chúng ta vẫn tưởng. Thông thường nguyên liệu nào càng đắt đỏ, quý hiếm sẽ càng được hạn chế nấu chín hẳn, nhằm đảm bảo hương vị tươi ngon tự nhiên nhất, do đó, thịt bò và hải sản đắt tiền thường hay gắn liền với công thức nấu tái trong những nhà hàng cao cấp. Khi gọi một đĩa bò tái vừa (medium rare) tại nhà hàng Âu, bạn sẽ bất ngờ với phần thịt đỏ còn mọng nước bên trong cùng lớp vỏ ngoài giòn rụm.
Những món ăn được từ chế biến từ tái đến để sống xuất hiện trong ẩm thực phương Tây nhiều hơn chúng ta vẫn tưởng. Thông thường nguyên liệu nào càng đắt đỏ, quý hiếm sẽ càng được hạn chế nấu chín hẳn, nhằm đảm bảo hương vị tươi ngon tự nhiên nhất, do đó, thịt bò và hải sản đắt tiền thường hay gắn liền với công thức nấu tái trong những nhà hàng cao cấp. Khi gọi một đĩa bò tái vừa (medium rare) tại nhà hàng Âu, bạn sẽ bất ngờ với phần thịt đỏ còn mọng nước bên trong cùng lớp vỏ ngoài giòn rụm.
Tuy nhiên, bít tết tái vẫn chưa thể là đại diện cho ẩm thực tươi sống phong cách Âu mà phải là steak tartare. “Tartare” trong tiếng Pháp dùng để chỉ chung các loại thực phẩm sống, và về cơ bản, steak tartare là… một đĩa thịt bò bằm sống, trứng gà với gia vị và rau củ. Dĩ nhiên, điểm đặc sắc của món ăn phải đến từ chất lượng thịt bò tuyệt hảo, thơm ngon và đảm bảo vệ sinh, cùng sự kết hợp của gia vị và hành tây để lấn át mùi tanh. Một đĩa steak tartare sẽ là thảm họa nếu sử dụng nguyên liệu bình dân và được chế biến cẩu thả, nhưng ngược lại, nếu sử dụng thịt bò chất lượng, đây là trải nghiệm tuyệt vời về hương vị tự nhiên và tinh khiết nhất của thực phẩm.
Ngoài thịt bò, hải sản cũng là nguyên liệu được ăn sống khá phổ biến trong ẩm thực Phương Tây, trong đó hàu là món nổi tiếng hơn cả. Hàu sống vắt chanh hoặc mù tạt là cách chế biến nhanh gọn và hợp lý nhất để giữ nguyên vị tươi mới của thịt hàu – và quan trọng hơn là độ mọng nước – thứ rất dễ mất đi nếu nấu hàu không khéo. Dĩ nhiên, cũng như steak tartare, hải sản sống phải được chế biến dựa trên quy chuẩn nghiêm ngặt về chất lượng thực phẩm và kĩ thuật nấu nướng.
Không chỉ tại Pháp mà ở Ý, hải sản nói chung và cá sống nói riêng đặc biệt phát triển. Người xứ Rome vô cùng tự hào với công thức Carppaccio bao gồm những lát cá biển tươi được vát mỏng như giấy, xếp chồng lên nhau tạo nên hương vị hòa quyện tuyệt hảo.
E'ia Ota cũng là một món sống rất đáng thử của Ý với nguyên liệu chính là cá ngừ đại dương dùng cùng sốt chanh dừa – vừa ngọt mát lại vừa béo ngậy.
Châu Á
Ở Châu Á, rau sống là một mảng ẩm thực phong phú và đặc trưng. Dựa trên thổ nhưỡng mỗi vùng mà ta có nhiều loại công thức khác nhau, áp dụng với nhiều hình thức ăn khác nhau: Người Thái ưa dùng rau quả làm gỏi chua cay, ăn kèm với món chính trong bữa hàng ngày, còn người Việt có thói quen dùng rau sống để cuốn, hoặc ăn kèm với các món nước,…
Sở hữu cả sông và biển, hải sản sống tại Châu Á phát triển hơn nhiều ở Châu Âu. Người Á dùng tôm cá tươi chế biến thành rất nhiều món. Ở Thái và Lào, có những loại salad cá tươi mang đậm đặc trưng ẩm thực Đông Nam Á như Lap Pla bao gồm cá sông, nước dừa, cốt chanh, hành tím ăn với cơm chiên, Koi Pla kết hợp gia vị cay xè của xứ chùa vàng với nạc cá xắt nhỏ để át mùi tanh,…Người láng giềng phía Đông Bắc Á là Hàn Quốc thì có món Hoe sử dụng luôn các loại cá có sẵn trong năm, để nguyên con và thái mỏng, trộn cùng rau thành món salad riêng.
Riêng ẩm thực Việt Nam, loại “salad” tôm cá tươi đặc biệt nhất và trở thành đặc sản chính là những loại gỏi cá sống. Từ lâu người Việt đã có nhiều cách nuôi cá tuy đơn giản nhưng hiệu quả trong việc nâng cao chất lượng thịt, đem lại nguồn nguyên liệu làm gỏi tươi sống và ngọt mát, không hề hôi tanh. Nuôi cá trong nước dừa là một cách như vậy: Thịt cá chắc, săn nhưng vẫn mềm, đặc biệt có vị ngọt thanh rất hấp dẫn và thơm chứ không nồng.
Đồ sống thường làm người ta e ngại về chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm. Nhưng kì thực, nếu Nhật Bản có thể nâng tầm sashimi lên thành món ăn quốc hồn quốc túy, nét văn hóa đặc trưng cho đất nước mình, thì những công thức món sống độc đáo và tinh tế của các quốc gia khác cũng cần được nhìn nhận như vậy. Qua bàn tay tỉ mẩn, khéo léo của người đầu bếp và quan trọng là khâu chuẩn bị nguyên liệu kĩ càng, chắc chắn ẩm thực sống trên toàn thế giới sẽ khiến bạn ngạc nhiên rồi say mê không kém bất kì món nướng, chiên, xào nào.
Theo Trí Thức Trẻ
